Poradnik Income - usługi księgowe - Księgowość, zakładanie firmy oraz wirtualne biuro

Działalność gospodarcza

Działalność gospodarcza to jedna z najczęściej wybieranych form organizacyjnych. Zgodnie z Ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych to działalność zarobkowa wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa lub polegającą na (…) wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych, która:
• prowadzona jest we własnym imieniu podatnika,
• bez względu na rezultat,
• w sposób zorganizowany i ciągły,
• z której uzyskane przychody nie są zaliczane przez ustawę do przychodów osiągniętych z innych
źródeł np. umowy o pracę.

Prowadząc działalność gospodarczą można zdecydować się na jeden z 4 rodzajów opodatkowania:
• karta podatkowa
• ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
• zasady ogólne
• podatek liniowy 19%

Każdy może wybrać formę opartą o zasady ogólne, czy podatek liniowy. Tylko dla niektórych rodzajów działalności można wybrać kartę podatkową lub ryczałt ewidencjonowany. Wyboru formy opodatkowania dokonujesz raz na rok. Jeśli zmienisz zdanie, musisz poczekać z wyborem innej do następnego roku.
Wybierając formę opodatkowania weź pod uwagę następujące elementy:
• rodzaj działalności – bo jak wspomniano wyżej występują pewne ograniczenia,
• proporcję przychodów do kosztów – bo warto zminimalizować obciążenie podatkowe,
• łatwość rozliczania się – bo nie każdy jest urodzonym księgowym.

Dokonując wyboru, musisz mieć przed oczami wstępną kalkulację swojej działalności.

Karta podatkowa

Karta podatkowa jest najprostszą formą opodatkowania. Nie trzeba prowadzić absolutnie żadnych ewidencji niezbędnych dla obliczenia podatku dochodowego, ani składać comiesięcznych deklaracji podatkowych. Po prostu co miesiąc wpłaca się na konto urzędu skarbowego określoną, tę samą przez cały rok kwotę. Stawka podatku dochodowego dla prowadzących działalność gospodarczą w oparciu o kartę podatkową jest ustalana w drodze decyzji, po wzięciu pod uwagę rodzaju działalności, liczby mieszkańców gminy, na terenie której ma być prowadzona działalność oraz liczby zatrudnianych pracowników.
Jest jeden mankament, podatek musi być opłacony niezależnie od tego, czy działalność daje dochód, czy nie. Przy karcie podatkowej nie odliczasz żadnych kosztów – nawet tak oczywistych jak składki na ZUS (za wyjątkiem części składki zdrowotnej, którą odliczasz kwotowo od wpłacanego podatku). Tę formę opodatkowania można polecić przedsiębiorcom, którzy chcą przede wszystkim prostoty w rozliczaniu się z fiskusem oraz dla sytuacji, gdy kalkulacja przychodów i kosztów wskazuje, że obciążenie podatkowe jest przy tym wyborze najniższe.
Przed wyborem tej formy opodatkowania sprawdź, czy objęta jest nim Twoja działalność (patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Dz.U. 1998 nr 144 poz. 930).

Pamiętaj: za prostotę w rozliczeniach z fiskusem “płacisz” niemożnością odliczenia kosztów. Podatek musisz przelewać na konto Urzędu Skarbowego nawet wtedy, gdy Twoja firma przynosi straty. Składki na ZUS i tak musisz zapłacić.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Ryczałt jest kolejną po karcie podatkowej stosunkowo prostą formą rozliczania podatku dochodowego. W tym przypadku trzeba prowadzić ewidencję, ale tylko przychodów. Podatek opłacany jest jako procent od przychodu ze sprzedaży towarów lub usług. W zależności od rodzaju prowadzonej działalności (ale w grupie działalności, które można objąć tą formą opodatkowania) stawki wynoszą 3,0%, 5,5%, 8,5%, 17% i 20%. Jeśli prowadzimy kilka działalności, podatek obliczamy osobno dla każdej z nich – stosując odpowiednią stawkę procentową. W porównaniu z kartą podatkową wybór ryczałtu powoduje konieczność prowadzenia ewidencji, ale w zamian podatek płacimy tylko wtedy, gdy uzyskamy jakiś przychód. Gdy nie ma przychodu, nie ma podatku.
Tę formę opodatkowania można polecić przedsiębiorcom, którzy chcą przede wszystkim prostoty w rozliczaniu się z fiskusem oraz dla sytuacji, gdy kalkulacja przychodów i kosztów wskazuje, że obciążenie podatkowe jest przy tym wyborze najniższe. Przed wyborem tej formy opodatkowania sprawdź, czy objęta jest nim Twoja działalność (patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne Dz.U. 1998 nr 144 poz. 930).

Zasady ogólne

Ta forma opodatkowania nie zawiera żadnych ułatwień. Stosuje się w niej pełną ewidencję sprzedaży i zakupów w formie Księgi Przychodów i Rozchodów lub – w przypadku działalności o większym rozmiarze – ewidencję wszystkich zdarzeń gospodarczych w postaci Ksiąg Rachunkowych. Tej drugiej formy nie musisz się obawiać: obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych pojawia się dopiero wtedy, gdy przychody firmy przekraczają 1.200 tys. euro (czyli ok. 5 mln zł). Jeśli będziesz miał taki problem, to zamiast się zamartwiać otwórz szampana!!!
Na podstawie ewidencji sprzedaży i zakupu określa się wielkość przychodów i kosztów. Po odjęciu kosztów od przychodów określa się dochód od którego płaci się podatek dochodowy. W zależności od wysokości osiągniętego dochodu podatek wynosi 18% lub 32% według standardowej tabeli podatku PIT.
W oparciu o zasady ogólne podatnik jest zobowiązany do comiesięcznego opłacania wyliczonych zaliczek na podatek dochodowy.(patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350).
Pamiętaj: dzięki zasadom ogólnym w miesiącach, w których firma przyniesie stratę, nie będziesz płacił podatku PIT a być może także VAT. Składki na ZUS i tak musisz zapłacić.

Podatek liniowy

Ta forma opodatkowania jest prawie taka sama jak w opisanych poprzednio zasadach ogólnych. Różnice są dwie. Po pierwsze podatek dochodowy wynosi zawsze tylko 19%. Po drugie nie możesz korzystać z żadnych ulg. Stracisz zatem np. ulgę za dostęp do Internetu oraz – uwaga – możliwość wspólnego rozliczania się z małżonkiem oraz nową, dużą ulgę na dzieci. Możesz za to (identycznie jak przy wyborze zasad ogólnych) odliczać koszty prowadzenia działalności – odliczasz od podstawy opodatkowania rachunki za telefon, kupione materiały, wydatki na amortyzowany samochód (nawet osobowy) itd.
Podatek liniowy jest bardzo opłacalny dla firm generujących dochody (czyli przychody minus koszty ich uzyskania) powyżej 7.000 zł na właściciela (PPL obejmuje także spółki jawne i cywilne). Zamiast generowania na siłę kosztów (czyli wydatków na potrzeby firmy, które w gruncie rzeczy nie są niezbędne, lecz jedynie mają sprowadzić Cię poniżej pierwszego progu) jeżeli zarabiasz dużo, możesz zysk przeznaczyć na dowolną konsumpcję. Wybór podatku liniowego opłaca się zawsze, gdy Twoje dochody przekraczają o co najmniej 15-20% limitu pierwszego progu podatkowego. Prościej – jeżeli masz zysk (czyli przychód minus poniesione koszty) przekraczający 7.000 zł miesięcznie, warto poważnie rozważyć podatek liniowy. Nawet niewielki rozwój firmy spowoduje, że wpadniesz w drugi próg podatkowy – a płacenie wyższego podatku to już jest marnotrawstwo… Jeżeli już przekraczasz pierwszy próg – powinieneś przejść na podatek liniowy.
Podatek liniowy nie opłaca się osobom zarabiającym na działalności gospodarczej sumy poniżej pierwszego progu podatkowego, nie opłaca się osobom rozliczającym się z bezrobotnym współmałżonkiem, lub zarabiającym na działalności gospodarczej sumy poniżej dwukrotności pierwszego progu podatkowego. Prościej: jeżeli dochód (czyli przychód minus koszty i ewentualne ulgi) pary małżeńskiej ze wszystkich źródeł, w tym umów o pracę wynosi do ok. 170 tys. zł (dwukrotność pierwszego progu podatkowego), można zostać na zasadach ogólnych. Jeżeli suma ta jest większa, należy przejść na podatek liniowy.
Z podatku liniowego nie mogą korzystać w pierwszym roku tzw. osoby samozatrudniające się, czyli takie, które w ramach działalności gospodarczej zamierzają świadczyć usługi firmie, w której poprzednio pracowały (w roku bieżącym i poprzednim).

Podatek liniowy, podobnie jak zasady ogólne, może być wybrany w każdej działalności gospodarczej, bez żadnych ograniczeń. (patrz przepisy szczegółowe: ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350 z późniejszymi zmianami).

Podatek Vat

Podatek dochodowy nie jest jedynym podatkiem jaki nas dotyczy – musimy się też zdecydować, czy chcemy się rozliczać z podatku VAT, czy nie.
Zalety i wady bycia vatowcem
Podatek VAT (od wartości dodanej) nieprzyjemnie się płaci, ale za to przyjemnie odlicza. Oznacza to, że jeżeli sprzedałeś swoje usługi za 12.300 zł (w tym 2.300 zł podatku VAT) to na deklaracji pojawi się kwota 2.300 zł do zapłacenia Urzędowi Skarbowemu właściwemu dla miejsca prowadzenia działalności. Ale nie oznacza to, że taki przelew wypiszesz. Kupiłeś bowiem materiały za kwotę 6.150 zł (w tym 1.150 zł podatku VAT) i ten zapłacony już przez Ciebie podatek odliczasz. W sumie zatem płacisz Urzędowi Skarbowemu tylko 1.150 zł.
PAMIĘTAJ: Podatek VAT wciąż jest kluczem otwierającym drzwi do dużych firm, z którymi chciałbyś współpracować. Niektóre w ogóle nie rozmawiają z firmami nie będącymi płatnikami VAT. Z drugiej strony klient na bazarze kupi towar u nie-VATowca.

Główna zasada VAT-u opiera się na idei, że podatek dochodowy jest od niego oddzielony. I to jest jego wada. Ale z tego samego powodu firmy, które są płatnikami VAT bardzo niechętnie przyjmują faktury od firm nie-VATowców. Nie mogą bowiem odliczyć sobie VAT-u. Firmy, które nie są VAT-owcami muszą oferować cenę na tyle atrakcyjną, żeby zysk podatkowy był mniejszy. Oznacza to, że jeżeli firma ma kupić telewizor za 1230 zł to ofertą firmy nie-VATowej zainteresuje się tylko wtedy, jeżeli zapłaci maksymalnie 1000 zł.
Kiedy nie warto być VAT-owcem? Przede wszystkim wtedy, gdy Twoimi kontrahentami są klienci indywidualni. Na przykład przy sprzedaży towarów na rynku. Klienta indywidualnego nie interesuje to, że musisz zapłacić VAT – on go nie odlicza i wybierze tego sprzedawcę, który będzie o 23% tańszy.
Jeśli więc zadecydujesz, że chcesz być płatnikiem VAT – wypełniasz wówczas formularz VAT-R i po dokonaniu opłaty w wysokości 170 zł z pierwszym dniem miesiąca po złożeniu formularza staniesz się “vatowcem”.
Jeśli jednak zdecydujesz, że nie chcesz być płatnikiem VAT nie musisz składać do Urzędu Skarbowego żadnych formularzy – pamiętaj tylko, że możesz skorzystać ze zwolnienia podmiotowego z podatku VAT do określonego limitu obrotów. Tzn. stajesz się automatycznie podatnikiem podatku VAT w momencie kiedy wartość przychodów ze sprzedaży przekroczy 150.000 zł (w 2011 r.).

Miejsce wykonywania działalności gospodarczej

Na ogół miejscem wykonywania działalności jest siedziba firmy, czyli adres pod jakim firma zostanie wpisana do ewidencji. Nie musi jednak tak być; jeżeli zakład będzie działał w wynajmowanym pomieszczeniu, we wszystkich formularzach znajdziemy odrębne pole do wpisania tego adresu.
Przepisy wymagają, aby miejsce prowadzenia działalności oraz siedziba firmy mieściły się w lokalach do których przedsiębiorca ma prawo użytkowania.
Oznacza to, że możesz zarejestrować siedzibę u siebie w mieszkaniu ale tylko wtedy, gdy masz do niego prawo (zameldowanie, najem, lokatorskie, własność, własność spółdzielcza itp.).
Jeżeli siedzibą firmy ma być inne miejsce, musisz posiadać umowę najmu z właścicielem. Niewątpliwie najbezpieczniejszym rozwiązaniem jest rejestracja firmy w miejscu zameldowania. Od adresu zamieszkania zależy bowiem urząd skarbowy, z którym będziemy się rozliczać w zakresie podatku od dochodów osobistych (PIT).
PAMIĘTAJ: Musisz mieć prawo użytkowania zarówno do lokalu siedziby jak i miejsca wykonywania działalności gospodarczej.

Firmowe konto bankowe

Posiadanie rachunku bankowego związanego z prowadzoną działalnością nie jest obowiązkowe – można używać również prywatnego konta albo chociażby płacić gotówką . Obowiązek taki powstaje wówczas, gdy kwota jednorazowej transakcji pomiędzy przedsiębiorcami przekracza 15 tysięcy euro (około 60 tysięcy złotych).
Nie mniej jednak posiadanie konta firmowego jest praktyczne. Mamy przejrzystość co do wszelkich przepływów finansowych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą i bez żadnych dodatkowych zgłoszeń otrzymamy zwrot podatków czy to VAT czy PIT.
Dokonując zgłoszenia rachunku bankowego związanego z prowadzoną działalnością na formularzu CEIDG-1 unikniemy konieczności aktualizowania kolejnych druków).

Rejestracja Firmy

Rejestracji firmy dokonujemy poprzez złożenie wniosku o wpis do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Wniosek ten jest jednocześnie zgłoszeniem do ZUS/KRUS, GUS oraz US.
Odpowiedni formularz znajdziesz na stronie www.firma.gov.pl
Niezbędne dane to:
• imię i nazwisko przedsiębiorcy,
• nazwę firmy (nieobowiązkowo),
• nr ewidencyjny PESEL oraz NIP przedsiębiorcy,
• adres zamieszkania przedsiębiorcy,
• adres siedziby firmy,
• rodzaj działalności określony zgodnie z symbolami Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD 2007),
• miejsce/a wykonywania działalności,
• datę rozpoczęcia działalności.
We wniosku należy również zdecydować o wyborze firmie opodatkowania (zasady ogólne, liniowy, ryczałt karta), formach wpłaty zaliczki na podatek dochodowy oraz rodzaju prowadzonej dokumentacji rachunkowej (księgi rachunkowe, podatkowa książka, inne ewidencje).

Przy zgłoszeniu działalności gospodarczej należy przedstawić dokument tożsamości oraz decyzję Urzędu Skarbowego o nadaniu numeru NIP. Zgłoszenie nie podlega żadnym opłatom. W przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej, zgłoszenia do ewidencji dokonuje każdy ze wspólników z osobna z tym, że we wniosku należy zaznaczyć, iż działalność gospodarcza będzie prowadzona wyłącznie w formie spółki cywilnej. W tym przypadku, “Przedsiębiorcą” jest każdy ze wspólników spółki cywilnej z osobna – a nie spółka jako taka.
Przedsiębiorca nie otrzymuje już zaświadczenia z gminy, gdyż zgodnie z art. 38 ust. 4 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, zaświadczenie o wpisie do CEIDG ma formę dokumentu elektronicznego lub wydruku ze strony internetowej CEIDG.
Urząd Miasta Lublin: wpis do ewidencji działalności gospodarczej, pok. 607 (VI piętro) Wydział Spraw Administracyjnych, Urząd Miasta w Lublinie, ul. S. Leszczyńskiego 20. Tel. 81 466-36-22Lub w Urzędzie Gminy właściwym względem miejsca zamieszkania
Tutaj znajduje się link do strony Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, skąd można pobrać wniosek do wypełnienia.

Numer REGON w Urzędzie Statystycznym

W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą nie ma konieczności wizyty w Urzędzie Statystycznym. Złożony wniosek jest CEIDG-1 jest jednocześnie podstawą nadania numeru REGON przez Urząd Statystyczny. Dokumenty potwierdzające nadanie numeru REGON zostaną przesłane przedsiębiorcy pocztą.
Do Urzędu Statystycznego należy udać się w sytuacji gdy np. przedsiębiorcy zakładają spółkę cywilną lub jawną. Wówczas numery REGON otrzymają nie tylko przedsiębiorcy, osobny numer regon zostanie przyznany również spółce.
Potrzebne formularze: RG-1, kopia umowy spółki. Wniosek można również wydrukować ze strony www urzędu wniosek lub wypełnić interaktywnie i przesłać drogą elektroniczną.
Urząd Statystyczny w Lublinie: nadawanie nr-u REGON, aktualizacja oraz likwidacja działalności gospodarczej, załatwiane „od ręki”. Urząd Statystyczny, ul. Leszczyńskiego 48.

Urząd Skarbowy

Rejestrując jednoosobową działalność gospodarczą nasz dotychczasowy numer NIP będzie jednocześnie numerem NIP założonej firmy. Radzimy jedynie odszukać decyzję o nadaniu numeru NIP-4. Nie ma obowiązku składania dodatkowych dokumentów w Urzędzie Skarbowym, wszystko załatwiamy za pomocą formularza CEIDG-1….. No chyba, że chcesz dokonać zgłoszenia jako płatnik VAT ale o tym poniżej……

W przypadku zakładania spółki cywilnej występujemy o nadanie NIPu spółce. Potrzebny formularz – NIP2. Czas oczekiwania na decyzję wynosi kilka dni.

VAT
Jeśli zdecydujemy się zostać płatnikiem podatku VAT należy jednocześnie zgłosić to do urzędu skarbowego wypełniając formularz VAT-R. Tutaj niestety pojawiają się pierwsze koszty – opłata związana z owym zgłoszeniem wynosi 170 zł. Najlepiej zapłacić na miejscu w kasie, a dowód wpłaty dołączyć do wniosku.

Uwaga!! Wypełnienie druku VAT-R nie należy do najłatwiejszych zadań. Dlatego radzimy zawsze skonsultować się w odpowiednim okienku w US lub z wybranym biurem rachunkowym.
Urząd Skarbowy – właściwy względem miejsca prowadzenia działalności.

Zgłoszenie do ZUSu

Potrzebne formularze: ZUS ZFA, ZUS ZPA, ZUS ZUA, ZUS ZZA
Rozpoczynający działalność gospodarczą podlega obowiązkowym ubezpieczeniom:
• emerytalnemu,
• rentowemu,
• wypadkowemu,
• zdrowotnemu,
• dodatkowo opłacanie składki na Fundusz Pracy,
• dobrowolne ubezpieczenie – ubezpieczenie chorobowe.
Jeśli zatrudniamy pracowników, dodatkowo opłacamy:
• składki ZUS dla pracowników,
• składki na Fundusz Pracy,
• składki na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Do ZUS zgłaszamy w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej (daty rozpoczęcia działalności).
Formularze potrzebne do zgłoszenia firmy w ZUS:
• ZUS ZFA (zgłoszenie płatnika składek – osoby fizycznej) – otrzymamy pocztą z ZUSu
• ZUS ZUA (zgłoszenie do ubezpieczenia osoby ubezpieczonej) – dotyczy sytuacji, w której poza prowadzeniem firmy podatnik nie będzie uzyskiwał dochodów w inny sposób; dotyczy również wszystkich pracowników bez względu na to, czy uzyskują dochody w inny sposób, czy nie.
• ZUS ZZA (zgłoszenie do ubezpieczenia zdrowotnego) – dotyczy sytuacji, gdy poza prowadzeniem firmy przedsiębiorca uzyskuje dochody w inny sposób, na przykład wykonuje pracę, za którą otrzymuje płacę w wysokości minimalnego wynagrodzenia lub wyższą; można je uzyskać w oddziale ZUS.
Kwoty składek na ubezpieczenie społeczne odprowadzanych przez przedsiębiorcę – stanowią procent od dochodów, ale zadeklarowany jako podstawa do obliczenia składki dochód nie może być mniejszy, niż 60% średniego wynagrodzenia krajowego (wg GUS).
Od dnia 24 sierpnia 2005 r. początkujący przedsiębiorcy mają prawo skorzystania z możliwości odprowadzania niższych składek na ubezpieczenie społeczne (ok. 380 zł).

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne będą płacić tylko te osoby, które rozpoczęły wykonywanie działalności gospodarczej po dniu wejścia w życie nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a więc po 25 sierpnia 2005 r i przez ostatnie 5 lat nie prowadziły własnej działalności. Zniżka trwa tylko 2 lata, pozwala jednak na spokojne rozpoczęcie działalności bez zbytnich obciążeń.
UWAGA! Ze zniżki nie skorzystają jednak osoby, które prowadząc firmę wykonywałyby działalność dla byłego pracodawcy, na rzecz którego w roku założenia firmy lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywały w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych – Oddział w Lublinie: zgłoszenie do ZUS-u noworozpoczętej działalności gospodarczej, zgłoszenie zmian i likwidacji działalności gospodarczej w siedzibie ZUS-u – Lublin, ul. T. Zana 38

Przede wszystkim gratulujemy decyzji o założeniu własnej firmy! Być może na początku będzie trudno, ale nie zarażaj się – my na pewno pomożemy by przynajmniej sprawy księgowe nie absorbowały Twojego cennego czasu.